مرتضی حسن پور در اهروصال نوشت؛

«به‌وقت شام» آخرین اثر از ابراهیم حاتمی کیا هست. نام حاتمی کیا برای همه ما آشناست. کارگردان حرفه‌ای و ارزشی و فیلم‌نامه‌نویسی قهار که تاکنون آثار تأثیرگذار، جذاب و ماندگاری را در حوزه دفاع مقدس تهیه نموده است. در این عرصه اما همواره موافقین فراوان و نیز مخالفین زیادی نیز داشته است. مخالفینی که به بهانه‌های مختلف ازجمله ضد خشونت و ضد جنگ بودن خواسته‌اند آثار او به محاق برود و بی‌ارزش نشان داده شود. عمدتاً افرادی با محصولات سینمایی حاتمی کیا از در انتقاد واردشده‌اند که از بد حادثه با انقلاب اسلامی ناآشنا بوده و یا با آن سرناسازگاری نشان داده‌اند.

موضوع «به‌وقت شام» در حوزه مفاهیم انقلاب اسلامی قرار دارد. مدافعین حریم اهل‌بیت (ع) که انقلاب اسلامی بانام نامی آن‌ها به پیروزی رسید و نام‌آور شد. طبق معمول همان جریانی که درگذشته به آثار حاتمی کیا تعریض کرده بودند این بار نیز با هماهنگی خاصی از تریبون‌های مختلف «به‌وقت شام» را مورد هجمه قراردادند.

در مراسم اختتامیه جشنواره فجر، حاتمی کیا طی سخنان کوتاهی به این‌همه نامهربانی و حملات منسجم، پاسخی کوتاه و مستدل داد. را قم این سطور، چندین بار به‌دقت فیلم سخنان او را با چشم و گوش جان دیدم و شنیدم. سخنانی که از دل دردمند و آتشین زبانه می‌کشید.

یکی از دوستان صاحب‌قلم اهری برادر ارجمند جناب آقای مرتضی حاجی احمدی به این سخنان ابراهیم حاتمی کیا در کانال شخصی خویش که در سایر رسانه‌های محلی نیز بازتاب یافت واکنش نشان داد. نوشته ایشان را که خواندم بسیار متأسف شدم ابتدا نمی‌خواستم به‌نقد نوشته ایشان بپردازم اما به دو دلیل مطلب آقای حاج احمدی را نقد می‌کنم اول اینکه ایشان در نوشته خود اشتباهات فاحشی دارند که می‌توان گفت نوعی بی‌انصافی و ظلم در حق حاتمی کیا مرتکب شده‌اند و دوم اینکه ایشان را تاکنون فردی منصف شناخته‌ام که اشتباهات خویش را پذیرفته است.

ایشان با ذکر دلایلی مدعی شده‌اند که حاتمی کیا درروی سن، اخلاق را بوسیده و کنار گذاشته بود! مثلاً نگاشته‌اند که حاتمی کیا هیئت‌داوران را با لفظ توهین‌آمیز «این‌ها» خطاب می‌کرد. وقتی ما فیلم کامل سخنان حاتمی کیا را نگاه می‌کنیم برخلاف ادعای آقای حاج احمدی می‌بینیم که وقتی حاتمی کیا جایزه خود را تحویل گرفت و پشت میکروفون قرار گرفت اولین جمله‌ای که بعد از سلام بر زبان جاری نمود این بود: «ممنونم از محبت عزیزان؛ از داورهای عزیز» و بعدازآن و در ادامه صحبت‌های خود هیچ اشاره‌ای به داورهای جشنواره نداشت. هر چه گشتم لفظ «این‌ها» را که به داوران اشاره داشته باشد و آن‌ها را مجرم نشان دهد در سخنان ابراهیم نیافتم.

و یا ادعا کرده‌اند که حاتمی کیا برای حمله به مجری برنامه از پیشوند «آقا» برای رشید پور استفاده نکرده و با طعنه وهن آلود «امثال رشید پور» صدایش کرده است؛ اما مراجعه به فیلم بازنشان می‌دهد که برخلاف گفته ایشان، حاتمی کیا دو بار در سخنان خود به مجری برنامه اشاره داشته است و در هر دو بار از عناوین محترمانه استفاده کرده است بار اول با عنوان «خود این عزیز» و بار دوم با واژه دقیق «امثال آقای رشید پور» از مجری اسم برده و برخلاف ادعای مطرح‌شده از پیشوند «آقا» برای مجری استفاده کرده است.

واقعاً از آقای حاج احمدی بعید است که انگیزه حاتمی کیا در ایراد آن سخنان را، درو نکردن و یا تخصیص نیافتن همه جوایز جشنواره تلقی نماید. حاتمی کیا خود در آن صحبت‌ها اشاره نمود که سی سال است که روی سن می‌آید و می‌رود و کشته‌ومرده این‌گونه جوایز نیست. حاتمی کیا بیش از آنکه به دنبال سیمرغ جشنواره‌ها باشد در پی ققنوس حقایق است.

مشکل اینجاست که این برادر بزرگوار ما و البته برخی دیگر از منتقدین حاتمی کیا، به جشنواره‌های فجر و البته به سایر مقولات فرهنگی به‌صورت سطحی و نازل نگاه می‌کنند و دیدگاه‌های اصولی و مبنایی ارائه نمی‌دهند همان‌گونه که در موضوعات محلی این‌گونه بوده‌اند. جان کلام حاتمی کیا این بود که جریانی در کشور وجود دارد که می‌خواهد با مفاهیم اسلامی و انقلابی در سینما و به‌طورکلی در فرهنگ مقابله نماید. جریانی که علاوه از رسوخ و نفوذ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حتی در صداوسیما هم جا خوش کرده و با تحلیل‌های اشتباه و گمراه‌کننده می‌خواهد حمایت به‌جا و صحیح نهادهای انقلابی و سربازان گمنام فرهنگی از محصولات فرهنگی فاخر را زیر سؤال ببرد و برای این مقابله عناوینی همانند «حمایت ارگان‌ها و سازمان‌ها» را واژه‌سازی می‌کند و نگاه زشتی را به جامعه تحمیل نموده و فیلم‌سازی برای نظام را زشت جلوه می‌دهد.

به نظر می‌رسد که دوست عزیز ما یا اصلاً فیلم و فایل صوتی سخنان حاتمی کیا را مستقیم و با دقت کافی ندیده و نشنیده است و یا اینکه متن نوشتاری و البته ناقص سخنان حاتمی کیا را خوانده و دچار خطا شده است؛ که در هر دو صورت ایشان در حق حاتمی کیا جانب انصاف را رعایت ننموده است. به ایشان توصیه می‌شود دوباره سخنان چنددقیقه‌ای ابراهیم حاتمی کیا را با دقت هر چه تمام دیده و اشتباهات خویش را جبران نماید.

ابراهیم حاتمی کیا با زیرکی و به‌درستی دریافته است عقبه‌ی فرهنگی همان جریان سیاسی که در مدت حضور مدافعین حرم در عراق و سوریه، همواره و با استدلالات پوچ این حضور را زیر سؤال می‌برد اکنون در مقابل فیلم «به‌وقت شام» صف‌آرایی نموده است و متأسفانه برخی از ماها نیز ناخواسته و برخلاف میل باطنی آن صف‌آرایی را تقویت می‌کنیم.

انتهای پیام/