اهروصال

به گزارش اهروصال، مرتضی عبدی، دانشجوی دوره دکترای تخصصی حقوق بین الملل عمومی/ این تأثیر وقتی می‌تواند دوچندان شود که خود مطبوعات هم متخلق به اخلاق پسندیده باشند، بخصوص در زمان‌های خاصی مانند ایام نزدیک به انتخابات که جامعه نیازمند آرامش، همدلی، همزبانی و وحدت است تا انگیزه حضورحداکثری در انتخابات هم به‌دنبال این یکدلی فراهم شود.

در ایام خاص مثل انتخابات های مختلف ، مطبوعات را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

دسته اول، مطبوعاتی که به یکی از جریانات سیاسی تعلق دارد و در پی تبلیغ و برنده شدن کاندیدای مورد نظر حزب خویش هستند. دسته دوم، رسانه‌ها و مطبوعات عمومی بخصوص رسانه ملی و برخی مطبوعات که از بودجه عمومی ارتزاق می‌کنند یا به یکی از نهادهای عمومی تعلق دارند.

در این ایام، رعایت اخلاق، قانون، شرع و ادب در رسانه‌های دسته اول یک الزام و ضرورت است. این دسته باید روی جنبه‌های اثباتی نامزدها کارکنند، یعنی ویژگی‌های مثبت کاندیداها را مطرح کنند و از پرداختن به نکات منفی بپرهیزند. رعایت این نکات برای رسانه‌های دسته دوم هم یک ضرورت است. با این تفاوت که عنصر عدالت اجتماعی هم به آن اضافه می‌شود. حرکت در مسیر عدالت و اعتدال، مهم‌ترین خط و مشی رسانه ملی در ایام حساس کشور مثل ایام منتهی به انتخابات است.

 برای رسانه‌های دسته دوم مهم نیست چه کسی انتخاب می‌شود، بلکه برگزاری انتخاباتی شکوهمند و گسترده با حضور همه آحاد جامعه اهمیت دارد و برنده انتخابات، آن کسی است که مردم برگزیده‌اند.

عدالت انتخاباتی یک فعل اخلاقی است؛ یعنی امکانات مطبوعات بخش دوم بویژه رسانه ملی به‌طور مساوی و عادلانه به کاندیداها تعلق گیرد، چون رسانه ملی است و متعلق به مردم است. یک کاندیدای معروف همان قدر از رسانه مطبوعات سهم دارد که یک کاندیدای ناشناخته و مستقل.

بعد از انقلاب در برخی مواقع شاهد یک نباید اخلاقی بودیم که پیش از انتخابات، رسانه‌های دسته دوم به دلیل نفوذ برخی افراد و جناح‌ها، دچار گرایش‌های حزبی و جناحی شدند.

این مسأله برای رسانه‌های دسته دوم مانند سم مهلک است، بنابراین مسئولان این رسانه‌ها بخصوص رسانه ملی باید کاملا فارغ از گرایش‌های حزبی و جناحی وارد برنامه‌سازی در حوزه انتخابات  شوند.

.بدون شک مهم‌ترین کارکرد رسانه‌ها اطلاع‌رسانی است. رسانه ملی، مطبوعات و فضای مجازی باید به معرفی کاندیداها بپردازند و نکات مثبت و قوت آنها را بازگو کنند؛ چرا که مردم دائم کاندیداها و اخبار انتخابات را رصد، پیگیری و مقایسه می‌کنند. همین فضای تولید شده توسط رسانه‌ها باعث ایجاد شور و انگیزه انتخاباتی می‌شود.

 رسانه‌ها به خصوص مطبوعات به‌دلیل کارکرد خاص خود، نقش واسط مسئولان و نهادها را با مردم و برعکس دارند و همچنین می‌توانند نقش بازدارندگی عمومی داشته باشند و به طور خاص نقش همدلی و همزبانی ملی را در موضوعی مانند انتخابات ایفا کنند. مهم این است رسانه‌ها منافع ملی را برمنافع شخصی و حزبی ترجیح دهند. منافع ملی مربوط به تمام ملت ایران از هر قومیتی، مذهبی و حتی اقلیت‌های مذهبی باید رعایت شود درست است که رسانه‌ها و مطبوعات نماینده و تابلوی یک طیف و جریان خاص در جامعه هستند ،اما یک نباید مهم این است که در امور ملی مانند انتخابات، مساله نخست رسانه‌ها این است که جناحی نباشند و فرا حزبی عمل کنند.

وانتخابات و صندوق انتخابات، یکی از مهم‌ترین مولفه‌های نمایش قدرت جمهوری اسلامی ایران است. رسانه‌ها هرگونه خدشه‌ای که بخواهند به این مولفه مهم وارد کنند در واقع به قدرت ملی وارد کرده‌اند. بنابراین ایجاد فضای صمیمیت و دوستی و نپرداختن به امور تفرقه‌افکن در ایام انتخابات از جمله بایدها و نبایدهای اصلی رسانه‌ها محسوب می‌شود.

باید نوعی اعتمادسازی میان مردم از هر قشر و مذهبی و رسانه باشد.مردم در تمام سال تصور کنند رسانه برای آنهاست و خواست آنان را پوشش می‌دهد و این پوشش تنها به زمان انتخابات محدود نمی‌شود بنابراین هر نوع تعارض و چندگانگی که مردم را از یکدیگر جدا می‌کند باید در ایام منتهی به انتخابات از رسانه‌ها حذف شود. رسانه ملی چنان تأثیری دارد که در صورت عملکرد درست، می‌تواند حتی شبکه‌های اجتماعی را هم به سوی همدلی و وفاق سوق دهد.

ولی در برخی مواقع و در برخی رسانه های نوشتاری شاهد خروج موضوعی و فاصله گرفتن مطبوعات از وظیفه و رسالت واقعی و ذاتی خود هستیم که نه تنها به رسالت خود عمل نمی کنند بلکه به فرموده مقام معظم رهبری یا از روی نا آگاهی و یا خدای ناکرده از سر خیانت و افتادن در دام های آشکار و پنهان دشمنان قسم خورده انقلاب ، در مسیر طراحی شده دشمنان قرار گرفته و آب در هاون دشمن می ریزند.

عملکرد مطبوعات پس از دوم خرداد ۷۶ بالاخره در روز سوم اردیبهشت سال ۷۹ موجب شد که مقام معظم رهبری در سخنان خود در مجمع جوانان برخی مطبوعات را پایگاه دشمن دانستند و افزودند من با آزادی و تنوع مطبوعات مخالف نیستم و اگر به جای ۲۰ روزنامه، ۲۰۰ روزنامه نیز در ایران منتشر شود، خوشحالتر خواهم بود و از اینکه مطبوعات و روزنامه ها در این کشور زیاد باشند، هیچ احساس بدی ندارم.

اگر مطبوعات همانگونه که در قانون اساسی مشخص شده است مایه روشنگری باشند، مصالح کشور را رعایت کنند و به نفع مردم و دین قلم بزنند، این مطبوعات هرچه بیشتر باشند بهتر است.

ایشان، اهتمام برخی از مطبوعات به تشویش افکار عمومی، ایجاد اختلاف و بدبینی در مردم و خوانندگان نسبت به نظام را شدیدا تقبیح و نکوهش کردند و فرمودند: گویا ۱۰ تا ۱۵ روزنامه، از یک مرکز هدایت می شوند، از تیترهای شبیه به هم در قضایای مختلف استفاده می کنند، قضایای کوچک را بزرگ جلوه می دهند و تیترهایی استفاده می کنند که هر کس به آنها نگاه کند، تصور خواهد کرد که در این کشور همه چیز از دست رفته است.

آنها روح امید را در جوانان می میرانند، روح اعتماد به مسئولین را در آحاد مردم تضعیف می کنند و نهادهای اصلی کشور را مورد اهانت قرار می دهند.

مقام معظم رهبری از روش برخی از مطبوعات به عنوان شارلاتانیزم مطبوعاتی یاد کردند و فرمودند: در دنیایی که روزنامه نگاری آنها، مدل برخی از روزنامه های ما محسوب می شود، به قانون اساسی و مجلس قانونگذاری حمله نمی کنند و در قبال یک قانون هوچی گری نمی شود، اما این دسته از مطبوعات ما از صاحبان اصلی این روش ها هم قدم جلوتر گذاشته اند، قانون اساسی و سیاست های اصلی کشور را مورد اهانت قرار می دهند، قضایای کوچکی را درشت نمایی می کنند و در هر حادثه ای که واقع می شود، فضای کشور را از تهمت و افترا پر می سازند.رهبر معظم انقلاب با بیان ناراحتی رییس جمهوری محترم از وضعیت مطبوعات کشور، از تلاش رئیس دولت اصلاحات برای هدایت و نصیحت این دسته از مطبوعات سخن گفتند و با بعیددانستن تاثیر این نصیحت ها فرمودند: به مسوولان دولتی بارها تذکر داده ام و به طور جدی از آنها خواسته ام که جلوی این وضعیت را بگیرند.

این کار، محدودکردن مطبوعات و جلوگیری از انتقال آزاد اطلاعات نیست، انتقال سالم اطلاعات مورد تایید ما است و معنای این کار جلوگیری از نفوذ دشمن و به ثمررسیدن توطئه تبلیغاتی اوست.

از سوی دیگر نیز به بازی گرفتن برخی هنجارهای اجتماعی و مسائل مذهبی موجب شد مردم بسیار زود از خواندن این گونه روزنامه ها دل بکنند و در این میان صرفاً خوانندگان روزنامه های معتدل به خواندن روزنامه های خود ادامه دادند. سرکردگان روزنامه های جنجال آفرین ادعا می کردند«دانستن حق مردم است »اما ما هم اعتقاد داریم دانستن حق مردم است. اما دانستن حقیقت و کسی که غیر حقیقت را برای مردم بازگو می کند یا می آفریند باید طبق قانون مطبوعات با او برخورد شود. حال که دوران جنجال های مطبوعاتی به پایان رسیده است، امیدواریم مطبوعات در فضایی معقول به بیان حقایق و واقعیات بپردازند و اصلاح قانون مطبوعات در مجلس هفتم به این امر کمک شایانی کند.

در این میان تنها رسانه عمومی (مطبوعات) شهرستان اهر بعنوان یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین شهرهای استان آذربایجان شرقی با عنوان ….نه تنها کارکرد واقعی یک رسانه مردمی را به نمایش نگذارده است بلکه به ایجاد تفرقه و شکاف مردمی دامن زده و معمولا در برهه های حساس به جای روشنگری و بصیرت افزایی به اختلاف افکنی و شایعه پراکنی می پردازد . نشریه یاد شده در شماره ۲۶۸ مورخه ۱۵ اردیبهشت ۹۵ با درج عناوین معنا داری مثل (( حقایق روشن شد )) بعنوان تیتر اصلی یا (( انتخابات مجلس دهم ، زیبایی ها و زشتی ها ))  که نویسنده محترم که مع الاسف مدیر مسئول نشریه یاد شده هستند در یک عمل مخالف اخلاق و قانون مرزهای اخلاق را پشت سر گذاشته و بصورت مبهم ولی معنا دار نهادهای انقلابی و چهره های ارزشی را تخریب نموده اند بطوریکه خواننده با مطالعه مطالب یاد شده بدون اینکه نامی برده شود متوجه می شود که خطاب ایشان نیروهای ولایی و ارزشی می باشد که از سوی دشمنان همیشه به تندرو بودن و بی سواد بودن محکوم می شوند لذا جهت جلوگیری از خطاهای آتی این قبول رسانه ها باید اقدامات پیشگیری و ارشاد از سوی ارگان ها و نهادهای مسئول و در صورت تکرار و اصرار اقدامات قضائی ضروری به نظر میرسد .