فتنه و سیر تکاملی آن در اسلام و ایران
تراکم فتنهها در بیستوپنج سال بعد از وفات پیامبر (ص) و از سال ۳۵ هجری تا پایان حکومت حضرت علی (ع) بیداد میکرد. بهواسطهی این فتنهها ارزشهای جامعه اسلامی دگرگونشده بود و از اسلام جز نامی بر جای نمانده بود.
محمدحسن ترمان در اهروصال نوشت؛
تاریخ صدر اسلام، مخصوصاً تا پایان قرن اول هجری مملو از فتنههای شگفتانگیز و دردناکی است که اسلام را از مسیری که پیامبر اسلام (ص) ترسیم نموده بود، جدا کرد و زحمات آن حضرت و اصحاب مخلصش را تا حد زیادی بر باد داد که اگر آن فتنهها نبود امروز چهرۀ دیگری از اسلام را شاهد بودیم. تراکم فتنهها در بیستوپنج سال بعد از وفات پیامبر (ص) و از سال ۳۵ هجری تا پایان حکومت حضرت علی (ع) بیداد میکرد. بهواسطهی این فتنهها ارزشهای جامعه اسلامی دگرگونشده بود و از اسلام جز نامی بر جای نمانده بود. در این پژوهش سعی بر آن شده که پیشینهای از تاریخ فتنه در اسلام را بررسی نموده و فتنههای که در ایران نیز رخداده است از تمامی جنبههای موردبررسی قرار گیرد.
برای فتنه معانی و مفاهیم مختلفی بیانشده است هرکدام از این معانی باید در جای خود استفاده شود. ریشه لغوی کلمه «فـتـنـه»، مـصـدر عـربـى از مـاده فـَتـَن اسـت و در لغـت به معناى «در آتش انداختن» و «گـداخـتـن سـیـم وزر» جـهـت آزمـایـش و جـدا سـاخـتـن مـواد خـالص آن از ناخالصیهاست.
یکی از ویژگیهای فتنه، بازگشت از معیارها، ارزشها و اصول اسلامی وایمانی به معیارها، ارزشها و اصول غیردینی وایمانی است که در یککلام آن را «ارزشهای جاهلی» و رجعت به «عصر جاهلیت» میتوان نامید. کسانی که در دام فتنه افتاده و صید فتنه گران میشوند بهتدریج از آرمانها و اصول اسلامی و دینی خود فاصله میگیرند و زمینه سلطه تفکرات و فرهنگ غیر ایمانی و اسلامی متناسب با زمانه خویش را بر جامعه دینی فراهم میآورند. یکی از این فتنهها فتنه بنیامیه بود که تحرکات زیادی در جامعه به وجود آورده بود.
انواع فتنهها در ایران
فتنه منافقین، فتنه خلق مسلمان، فتنه روحانیت زدایی، فتنه فرهنگی، فتنه در دولت سازندگی، فتنه در دولت خاتمی
فتنه در سال ۱۳۸۸ و ریشههای خارجی آن
درواقع فتنه سال ۸۸ برآیند همه فتنههایی بود که از پیش از پیروزی انقلاب تا دوره خاتمی باهدف در هم کوبیدن یا انحراف انقلاب اسلامی در فضای داخلی و بینالمللی علیه انقلاب دنبال شده بود و به صور مختلف فعالیت میکردند.
فتنهها به سبب ماهیت خویش که در آن جبهه باطل روپوشی از حق، دین و عدالت بر چهره دارد و با نگاهی ابتدایی و سطحی با جبهه حق مشابهتهایی دارد، از خطرناکترین جریانات برای حاکمیت اسلامی است. این فتنهها در پی تضعیف و نابودی حاکمیت دینی ناب و ریشهکن ساختن اصول، آرمانها و ارزشهای دینیاند ولی با چهره دینخواهی و عدالتطلبی وارد عرصه میشوند و رؤسای فتنه نیز از کساناند که سایههای طولانی دینی و جهادی دارند.
جریان فتنه با استفاده از شبهه افکنی و بهانهتراشیهای بهظاهر مشروع و با استفاده از بیبصیرتی و کم بصیرتی آحاد جامعه دینی، کار خویش را بهپیش میبرد. در این میان خواص جبهه حق اگر بهواسطه عافیتطلبی و یا دنیاخواهی از جبهه حق کناره بگیرند و یا به جبهه باطل بپیوندند، عامه جبهه حق در حق انگاری باطل دچار فریب بیشتری میشوند و جریان فتنه به اهداف خود نزدیکتر میگردد.
با توجه به این ویژگیها و حربههای فتنه، اگر بصیرت جامعه دینی و آحاد جبهه حق افزایش یابد، شبهه افکنی ها، بهانه سازیها و حق نماییهای جبهه باطل چندان کارایی ندارد. با افزایش بصیرت در جامعه دینی، امام حق و خط صحیح امامت حق قابلشناسایی است و حرکت در مسیری که امام حق مشخص مینماید، ترفندهای جبهه فتنهگر را بیاثر میکند. ازجمله عواملی که در رشد بصیرت در جامعه دینی مؤثر است، افزایش آگاهیهای عمیق دینی و التزام نظری و عملی به اصول، آرمانها و ارزشهای حقیقی و اصیل دینی است. از همین مسیر، جامعه دینی از افتادن در دام فتنه که به دنبال تضعیف عقاید، فرهنگ و اصول دینی و جایگزینی فرهنگها و اصول غیردینی و جاهلی است در امان میماند.
یکی دیگر از عواملی که در افزایش بصیرت جامعه دینی و هدایت آن به سمت جبهه حق و امام حق و دوری از جبهه باطل و فتنهگر کارایی دارد، خواص و نخبگان جبهه حقاند. اگر نخبگان و خواص جبهه حق براثر عافیتطلبی، دنیاخواهی و هواپرستی دچار انحراف و سستی نگردند و استوار و پایدار در خط امام حق بمانند و دیگران را نیز به این خط فراخوانند، جامعه دینی از آفت فتنه تا حدّ زیادی در امان میماند.
درواقع، اگر توده و عامه جبهه حق و جامعه دینی و خواص و نخبگان آن، با بصیرت و التزام به اصول و آرمانهای دینی و انقلابی و دوری از دنیاخواهی و هواپرستی در نظر و عمل و با استقامت و صبر در خط امام حق حرکت کنند و باصلابت در مقابل جریان فتنه بایستند، جبهه حق نمیتواند آسیب زیادی به حاکمیت دینی و آرمانها و اصول دینی وایمانی زده و چندان دوامی نخواهد داشت.
انتهای پیام/